واکاوی تجربه تعهد اخلاقی در میان معلمان علوم دینی با استفاده از روش نظریه زمینه‌ای

چکیده

این مطالعه با هدف واکاوی تجربه تعهد اخلاقی در میان معلمان علوم دینی با استفاده از روش نظریه زمینه‌ای انجام شد. پژوهش حاضر از نوع کیفی و مبتنی بر نظریه زمینه‌ای است. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با ۱۷ معلم علوم دینی در شهر تهران جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار NVivo در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام پذیرفت تا به اشباع نظری برسد. نتایج نشان داد که تعهد اخلاقی معلمان علوم دینی فرآیندی چندبعدی و پویا است که از تعامل باورهای دینی، تربیت خانوادگی، آموزش رسمی دینی و تجربه‌های زیسته شکل می‌گیرد. چالش‌هایی مانند تعارض نقش‌ها، فشارهای نهادی، محدودیت‌های فردی و اقتصادی، تعهد اخلاقی را تهدید می‌کنند. معلمان برای حفظ تعهد خود از راهبردهایی چون بازسازی ایمان، مراقبه، خودارزیابی، تقویت ارتباط با همکاران و معنا‌بخشی به دشواری‌ها بهره می‌برند. تعهد اخلاقی در معلمان علوم دینی نه یک وضعیت ثابت، بلکه فرآیندی پویا و زمینه‌مند است که تحت تأثیر عوامل درونی و بیرونی قرار دارد. شناخت این فرآیند و چالش‌ها می‌تواند به طراحی برنامه‌های آموزشی و سیاست‌های حمایتی مؤثر کمک کند.